Lajme mjekesore

Tag: ushqyerje e shëndetshme

  • Çfarë është dieta me interval (intermittent fasting)?

    Çfarë është dieta me interval (intermittent fasting)?

    Dieta me interval është një model ushqyerjeje, jo një dietë ku të ndalon të hash ushqime të caktuara, por një mënyrë se kur të hash dhe kur të mos hash. Me fjalë të thjeshta, gjatë kësaj diete, ti kalon periudha pa ngrënë (agjërim) dhe pastaj ke periudha kur mund të hash.

    Format më të zakonshme të dietës me interval:

    • Metoda 16/8: Agjëron për 16 orë dhe ke 8 orë kohë për të ngrënë. Për shembull, ngrënia nga ora 12:00 deri në 20:00 dhe pastaj agjërim deri të nesërmen në 12:00.
    • Metoda 5:2: Ha normalisht për 5 ditë në javë dhe për 2 ditë radhazi ose të ndara, merr vetëm 500-600 kalori në ditë.
    • Agjërimi 24 orësh 1 herë në javë: Një ditë në javë nuk hash asgjë ose vetëm ujë, çaj pa sheqer ose kafe pa sheqer.
    • Metoda 14/10: Për ata që janë fillestarë, agjërim për 14 orë dhe ngrënie në 10 orë, e cila është më e lehtë për t’u ndjekur.

    Çfarë ndodh me trupin gjatë agjërimit me interval?

    Kur ti nuk ha për disa orë, trupi fillon të përdorë rezervat e energjisë që ka ruajtur, zakonisht nga glukoza dhe më vonë nga yndyrat. Gjatë këtij procesi, ndodhin disa ndryshime:

    • Ulja e niveleve të insulinës, e cila ndihmon në përdorimin e yndyrnave të depozituara.
    • Rritja e hormonit të rritjes, që ndihmon në ruajtjen e muskujve.
    • Procesi i autofagisë, që ndihmon trupin të pastrohet nga qelizat e dëmtuara.

    Përfitimet e dietës me interval

    Hulumtimet kanë treguar se dieta me interval mund të ketë disa përfitime, të cilat përfshijnë:

    • Humbja e peshës dhe yndyrës trupore, për shkak të reduktimit të kalorive dhe djegies së yndyrës gjatë periudhave të agjërimit.
    • Rregullimi i niveleve të sheqerit në gjak, sidomos tek personat me prediabet.
    • Mund të ndihmojë në përmirësimin e shëndetit të zemrës, duke ulur kolesterolin dhe presionin e gjakut.
    • Mund të ketë efekte pozitive në trurin, pasi ndihmon në reduktimin e inflamacionit.
    • Mund të zgjasë jetën, sipas disa studimeve të hershme.

    Çfarë mund të hash gjatë dietës me interval?

    Gjatë kohës kur mund të hash, nuk do të thotë të hash çdo gjë pa kontroll. Është e rëndësishme të kesh një ushqyerje të shëndetshme dhe të balancuar. Fokusohu tek:

    • Perime të freskëta dhe fruta.
    • Proteina të shëndetshme si peshku, mishi pa dhjamë, vezët dhe bishtajoret.
    • Drithëra integrale.
    • Shumë ujë gjatë gjithë ditës.

    A është e sigurt dieta me interval për të gjithë?

    Në shumicën e rasteve, dieta me interval është e sigurt për njerëzit e shëndetshëm. Por nuk rekomandohet për:

    • Gratë shtatzëna ose në gji.
    • Personat me diabet të tipit 1.
    • Personat me histori të çrregullimeve të të ngrënit.
    • Persona që kanë peshë shumë të ulët ose probleme me ushqyerjen.

    Gjithmonë është mirë të flasësh me mjekun tënd përpara se të fillosh një regjim të ri ushqimor.

    Këshilla praktike nëse dëshiron të fillosh dietën me interval

    • Filloni gradualisht me një model 12/12 ose 14/10.
    • Pini ujë gjatë periudhave të agjërimit për të shmangur dehidratimin.
    • Mos e teproni me ushqimin gjatë periudhave të ngrënies.
    • Kombinoje me aktivitet fizik të lehtë për rezultate më të mira.
    • Mbani një orar të qëndrueshëm çdo ditë për të ndihmuar trupin të përshtatet.

    …

    Dieta me interval nuk është një magji, por është një mjet që mund të ndihmojë në kontrollin e peshës dhe shëndetit, për sa kohë ndiqet në mënyrë të sigurt dhe me ushqim të shëndetshëm gjatë periudhave të ngrënies. Nëse dëshiron të humbasësh peshë ose të përmirësosh kontrollin e sheqerit, mund të jetë një opsion për t’u marrë në konsideratë me kujdes dhe nën vëzhgim mjekësor.

  • Kaloritë: çfarë janë dhe pse kanë rëndësi

    Shumë njerëz dëgjojnë çdo ditë për kaloritë, sidomos kur flasin për humbje peshe, ushqyerje të shëndetshme apo kur shikojnë etiketat e produkteve ushqimore. Por çfarë janë realisht kaloritë? Pse kanë kaq shumë rëndësi për trupin dhe shëndetin tonë?

    Çfarë janë kaloritë?

    Kaloria është një njësi matëse e energjisë që trupi juaj merr nga ushqimi dhe pijet që konsumoni. Kur thoni “kjo çokollatë ka 200 kalori”, kjo do të thotë që trupi juaj do të marrë 200 njësi energjie nga ajo çokollatë.

    Kjo energji përdoret nga organizmi për:

    • Frymëmarrje
    • Rrahjet e zemrës
    • Lëvizjen dhe aktivitetet fizike
    • Funksionimin e trurit dhe organeve

    Nëse konsumoni më shumë kalori sesa digjni gjatë ditës, trupi i ruan ato si dhjam për përdorim të mëvonshëm. Nëse hani më pak kalori sesa digjni, atëherë trupi fillon të përdorë rezervat e dhjamit, dhe kështu humbni peshë.

    Pse kanë rëndësi kaloritë?

    Kaloritë janë të rëndësishme sepse:

    • Sigurojnë energjinë që ju nevojitet për të jetuar, punuar dhe kryer çdo aktivitet.
    • Ndikojnë në kontrollin e peshës – të kuptuarit e kalorive ju ndihmon të ruani një peshë të shëndetshme.
    • Ndikojnë në shëndetin e përgjithshëm, pasi teprica ose mungesa e kalorive mund të shkaktojë probleme shëndetësore si shtim peshe, dobësi, rënie të imunitetit etj.

    Sa kalori ju nevojiten?

    Kjo varet nga mosha, gjinia, pesha, lartësia dhe aktiviteti fizik. Si një rregull i përgjithshëm:

    • Femrat zakonisht kanë nevojë për 1600-2200 kalori në ditë.
    • Meshkujt zakonisht kanë nevojë për 2000-2800 kalori në ditë.
    • Nëse jeni aktiv, ju nevojiten më shumë kalori.
    • Nëse jeni më pak aktiv, ju nevojiten më pak kalori.

    Nëse dëshironi të humbni peshë, zakonisht duhet të krijoni një deficit kalorik, duke konsumuar rreth 500 kalori më pak në ditë për të humbur rreth 0.5 kg në javë.

    Burimet e kalorive

    Jo të gjitha kaloritë janë njësoj. Ato vijnë nga:

    • Karbohidratet (1 gram = 4 kalori)
    • Proteinave (1 gram = 4 kalori)
    • Yndyrnat (1 gram = 9 kalori)

    Edhe pse mund të merrni të njëjtën sasi kalorish nga çokollata dhe nga frutat, ndikimi në trup është ndryshe. Frutat ofrojnë vitamina, minerale dhe fibra që janë të dobishme për shëndetin, ndërsa çokollata mund të ketë më shumë sheqer dhe yndyra të pashëndetshme.

    Si të menaxhoni kaloritë në jetën tuaj?

    Për një jetë të shëndetshme dhe për të mbajtur një peshë të qëndrueshme, mund të ndiqni këto këshilla:

    • Lexoni etiketat ushqimore për të ditur sa kalori ka një produkt.
    • Hani më shumë perime dhe fruta, të cilat kanë pak kalori dhe shumë lëndë ushqyese.
    • Shmangni pijet me sheqer që kanë kalori të fshehura.
    • Lëvizni më shumë gjatë ditës për të djegur kalori shtesë.
    • Mbani një ditar ushqimi për të kuptuar më mirë sa kalori konsumoni çdo ditë.
    • Zgjidhni ushqime të plota dhe të pa përpunuara, të cilat janë më të pasura me ushqyes dhe ju ngopin më gjatë.

    Çfarë ndodh kur konsumoni shumë ose shumë pak kalori?

    Nëse konsumoni shumë kalori për një kohë të gjatë:

    • Shtoni peshë
    • Rritet rreziku për diabet, tension të lartë dhe sëmundje të zemrës

    Nëse konsumoni shumë pak kalori për një kohë të gjatë:

    • Humbni masë muskulore
    • Mund të keni dobësi, marrje mendsh dhe probleme hormonale
    • Ulni funksionimin e metabolizmit tuaj

    …

    Kaloritë janë energjia që trupi juaj përdor për të jetuar. Është e rëndësishme të kuptoni se nuk mjafton të numëroni kaloritë, por të zgjidhni burime të shëndetshme të kalorive dhe të krijoni një ekuilibër midis konsumit dhe aktivitetit tuaj të përditshëm.

    Nëse e kuptoni mirë këtë koncept, do të keni më shumë kontroll mbi peshën dhe shëndetin tuaj dhe do të mund të bëni zgjedhje më të mira çdo ditë për veten dhe familjen tuaj.

    ✅ Kaloria = njësi energjie ✅ Konsumi i tepërt ➔ shtim peshe ✅ Konsumi i pamjaftueshëm ➔ dobësi, probleme shëndetësore ✅ Zgjidhni ushqime të shëndetshme dhe lëvizni rregullisht ✅ Kontrolli i kalorive ju ndihmon të ruani peshë të shëndetshme dhe energji gjatë ditës