Lajme mjekesore

Tag: si të flesh mirë

  • Pse zgjohesh i lodhur edhe pasi fle 8 orë

    Pse zgjohesh i lodhur edhe pasi fle 8 orë

    Shumë njerëz më thonë: “Doktor, pse ndjehem i lodhur edhe kur fle 8 orë gjumë?”. Në pamje të parë duket sikur fle mjaftueshëm, por zgjohet me kokë të rëndë, trup të lodhur dhe pa energji. Dua ta sqaroj qartë dhe me gjuhë të thjeshtë që ta kuptosh pse ndodh kjo dhe çfarë mund të bësh.

    1. Jo çdo gjumë është gjumë cilësor

    Nuk ka rëndësi vetëm sa orë fle, por edhe cilësia e gjumit. Gjatë natës trupi kalon nëpër ciklet e gjumit si:

    • Gjumi i lehtë
    • Gjumi i thellë
    • Gjumi REM (ku ëndërron)

    Nëse zgjohesh shpesh gjatë natës ose nuk arrin fazat e thella të gjumit, trupi yt nuk pushon siç duhet, edhe pse fle 8 orë.

    2. Faktorët që prishin cilësinë e gjumit

    Ja disa arsye pse mund të ndodhë:

    • Stresi dhe ankthi: Mendimet që sillen në kokë natën e mbajnë trurin aktiv.
    • Apnea e gjumit (ndalje e frymëmarrjes gjatë gjumit): Shkakton zgjime të fshehta dhe ndjesi lodhjeje në mëngjes.
    • Dhoma jo e përshtatshme: Zhurmat, drita ose temperatura e lartë mund të prishin gjumin.
    • Alkooli ose kafeja vonë në darkë: Mund të prishin fazat e gjumit të thellë.
    • Shtrati ose jastëku jo komod: Mund të të zgjojë shpesh pa e kuptuar.
    • Përdorimi i telefonit para gjumit: Drita blu nga ekrani ndalon prodhimin e melatoninës (hormoni i gjumit).

    3. Mund të kesh mungesë të vitaminave

    Mungesa e vitaminës D, hekurit ose vitaminës B12 mund të shkaktojë ndjesi lodhjeje edhe kur fle mjaftueshëm. Një analizë gjaku mund ta tregojë këtë.

    4. Çrregullime hormonale

    Probleme me tiroiden ose nivele të ulëta të hormoneve mund të të bëjnë të ndihesh i lodhur pavarësisht gjumit.

    5. Gjumë i çrregullt

    Nëse fle dhe zgjohesh në orare të ndryshme çdo ditë, trupi nuk krijon një ritëm biologjik të qëndrueshëm, duke ndikuar në cilësinë e gjumit.

    Çfarë mund të bësh për të mos u zgjuar i lodhur?

    Ja disa këshilla praktike:

    ✅ Shko në shtrat dhe zgjohu në të njëjtën orë çdo ditë. ✅ Krijo një ritual para gjumit, si leximi i një libri ose dëgjimi i muzikës relaksuese. ✅ Mbaj dhomën të freskët, të qetë dhe të errët. ✅ Shmang telefonin dhe ekranet të paktën 1 orë para gjumit. ✅ Kujdes me ushqimin dhe pijet para gjumit. ✅ Kontrollo shëndetin te mjeku për probleme si apnea e gjumit, anemia ose tiroidja nëse ndihesh gjithmonë i lodhur. ✅ Merr diell gjatë ditës për të rregulluar ritmet e trupit. ✅ Bëj aktivitet fizik gjatë ditës, por jo shumë vonë në darkë.

    Kur duhet të shqetësohesh?

    Nëse pavarësisht të gjitha përpjekjeve, zgjohesh gjithmonë i lodhur, ke dhimbje koke në mëngjes, ke rënie në përqendrim ose ndihesh i përgjumur gjatë ditës, është mirë të këshillohesh me një mjek ose të bësh një kontroll të gjumit.

    Gjumi është bazë e shëndetit, dhe zgjimi i lodhur nuk duhet të shpërfillet. Mos mendo që është “normale” të jesh gjithmonë pa energji, pasi trupi yt mund të të tregojë që diçka nuk është në rregull.

    Kujdesi për gjumin është kujdes për jetën dhe shëndetin tënd.

  • Gjumi i thellë: çfarë është dhe si ta arrish

    Gjumi i thellë: çfarë është dhe si ta arrish

    Çfarë është gjumi i thellë?

    Gjumi i thellë është faza më e rëndësishme e gjumit, kur trupi yt riparohet dhe forcohet. Ky gjumë ndodh gjatë fazës NREM (Non-REM) dhe karakterizohet nga:

    ✅ Frymëmarrje e ngadalshme dhe e rregullt ✅ Rrahje të ngadalta të zemrës ✅ Temperatura e trupit bie pak ✅ Trupi çliron hormone të rritjes për rigjenerim ✅ Truri përpunon kujtimet dhe stabilizon informacionin që ke mësuar gjatë ditës

    Pa gjumë të thellë, trupi dhe truri yt nuk do të pushojnë siç duhet, dhe mund të ndihesh i lodhur edhe kur duket se ke fjetur mjaft orë.

    Pse është i rëndësishëm gjumi i thellë?

    • Rikuperim fizik: Muskujt dhe indet riparohen.
    • Forcim i imunitetit: Trupi përgatitet më mirë kundër infeksioneve.
    • Balancim hormonal: Hormonet e urisë dhe stresit rregullohen.
    • Përqendrim dhe kujtesë më e mirë: Truri stabilizon informacione dhe përmirëson aftësinë për të mësuar.
    • Menaxhim më i mirë i emocioneve dhe stresit.

    Si ta arrish gjumin e thellë më lehtë?

    Ja disa këshilla të thjeshta praktike që mund të fillosh që sonte:

    1️⃣ Krijo një rutinë fikse gjumi

    • Shko në shtrat dhe zgjohu në të njëjtën orë çdo ditë, edhe në fundjavë.
    • Kjo ndihmon trupin të krijojë orën biologjike të brendshme.

    2️⃣ Shmang telefonin dhe ekranet para gjumit

    • Drita blu nga telefoni ose laptopi ul melatoninën, hormon që të ndihmon të flesh.
    • Fike ekranin 30-60 minuta para gjumit.

    3️⃣ Ruaj temperaturën e dhomës të freskët

    • Dhoma ideale për gjumë të thellë është 16-19°C.

    4️⃣ Bëj aktivitet fizik gjatë ditës

    • Ushtrimet e moderuara ndihmojnë trupin të lodhet në mënyrë të shëndetshme.
    • Shmang stërvitjen intensive 1-2 orë para gjumit.

    5️⃣ Mos konsumo kafeinë ose pije energjike pasdite

    • Kafeina qëndron në trup deri në 6-8 orë.
    • Përdore kafenë vetëm në mëngjes ose deri në orën 14:00.

    6️⃣ Përdor metoda relaksimi

    • Frymëmarrje të thellë ose meditimi para gjumit mund të të ndihmojnë të kalosh më shpejt në gjumë të thellë.
    • Leximi i një libri fizik mund të të ndihmojë gjithashtu.

    7️⃣ Konsumo ushqime që ndihmojnë gjumin

    • Bananet, bajamet, kosi dhe qumështi kanë magnez dhe triptofan, që ndihmojnë gjumin.

    8️⃣ Shmang përdorimin e alkoolit

    • Alkooli mund të të bëjë të ndihesh i përgjumur, por ul kualitetin e gjumit të thellë gjatë natës.

    9️⃣ Mos konsum ushqime të rënda para gjumit

    • Mund të shkaktojnë shqetësime në stomak dhe të ndikojnë negativisht tek gjumi i thellë.

    Si ta kuptosh nëse po merr mjaft gjumë të thellë?

    Nëse zgjohesh i freskët dhe energjik, zakonisht ke marrë mjaft gjumë të thellë. Nëse zgjohesh shpesh natën ose ndihesh i lodhur gjatë ditës, mund të kesh mungesë gjumi të thellë.

    Nëse ke probleme të vazhdueshme me gjumin, është e rëndësishme të konsultohesh me mjekun ose një specialist të gjumit.

    Gjumi i thellë është thelbësor për trupin dhe mendjen tënde. Duke ndjekur këto hapa të thjeshtë, mund të përmirësosh cilësinë e gjumit dhe të përfitosh më shumë nga pushimi i natës.

    Mos e nënvlerëso gjumin – ai është një nga mjetet më të fuqishme për shëndetin dhe energjinë tënde të përditshme.